Het Joods werkdorp in de Wieringermeer

Lezing van het Alkmaars Historisch Café door Corien Hielkema

Aan de Nieuwesluizerweg 42 in Slootdorp, in de Wieringermeer, werd in 1934 het Joods Werkdorp gebouwd voor jonge Joodse vluchtelingen die daar een opleiding konden volgen. Dit gebouw herinnert daaraan. In de periode 1934-1941 woonden hier circa 800 jonge mensen die in Duitsland en Oostenrijk geen mensenrechten hadden. Zij waren tussen de 15 en 30 jaar oud toen zij vluchtten.

Alice Tichauer was één van hen. Zij werd in 1920 geboren in Breslau in een Joods gezin. Na de Kristalnacht van 1938 besloten haar ouders dat het beter voor haar was om naar een veilig land te vluchten. In juli 1939 werd zij toegelaten tot het Joods Werkdorp in Slootdorp. Daar volgde zij de opleiding huishouding. In maart 1941 werd het Joods Werkdorp door de bezetter ontruimd en werden 240 bewoners naar Amsterdam gevoerd. Velen van hen werden later dat jaar bij een razzia opgepakt en naar Kamp Schoorl gedeporteerd, van waar zij uiteindelijk naar Mauthausen gingen. Daar wachtte hen een wrede dood. Zestig bewoners mochten achterblijven om het werkdorp te ontmantelen.

Na de ontruiming kwam Alice via het Joods verzet in Amsterdam terecht, waar zij onder andere werkte voor de Joodse Raad. Vanaf 1943 bood de van oorsprong Alkmaarse familie Roos/Bruijn haar onderduikplekken aan in Alkmaar en Utrecht. Alice onderhield het contact met deze bijzondere familie tot aan haar dood in 2017. In de lezing wordt duidelijk hoe deze band ontstond en wat de familie ertoe bracht zich zo in te spannen voor Joodse vluchtelingen. Onderdeel van de lezing is een filmopname van een interview met een lid van de familie Roos/Bruijn.

Corien Hielkema is coördinator van educatieprojecten op scholen in Hollands Kroon en daarbuiten en gastspreker voor de Stichting Informatie, Documentatie en Educatie Joods Werkdorp Wieringermeer in Slootdorp.

Alkmaars Historisch Café

Deze lezing wordt aangeboden vanuit het Alkmaars Historisch Café, een samenwerkingsverband van het Regionaal Archief Alkmaar, de Historische Vereniging Alkmaar, Erfgoed Alkmaar en Bibliotheek Kennemerwaard.