Herdenkingsplechtigheid en Ontzetrede

Een vast onderdeel van de jaarlijkse herdenking in de Grote Sint-Laurenskerk is de Ontzetrede. Tijdens deze toespraak reflecteert een bekende Alkmaarder of landelijk spreker vanuit zijn of haar eigen vakgebied op actuele thema’s als vrijheid, democratie, empathie, respect en verdraagzaamheid. De naam van de spreker wordt kort voor Alkmaar Ontzet via deze website bekendgemaakt.

In de afgelopen jaren namen onder anderen hoogleraar Theo Schuyt, voormalig minister Ernst Hirsch Ballin, stadsarcheoloog Peter Bitter, schrijfster Simone van der Vlugt en burgemeester Anja Schouten het woord. Ook landelijke vertegenwoordigers, zoals de directeur van het Joods Cultureel Kwartier en de voorzitter van de 3 October Vereeniging Leiden, verzorgden eerder de rede.

De Ontzetrede vormt een moment van bezinning waarin het verleden van 1573 wordt verbonden aan actuele maatschappelijke kwesties. De jaarlijkse herdenking markeert het moment waarop Alkmaar werd bevrijd van de Spaanse belegering, een gebeurtenis die nog altijd als symbool staat voor strijd en veerkracht.

Voorafgaand aan 8 oktober vinden verspreid door de stad verschillende activiteiten plaats. Elk jaar wordt een overkoepelend thema gekozen dat richting geeft aan zowel herdenking als viering. In 2025 staat ‘Een Wereld Vol Verbinding’ centraal, een thema dat draait om verbondenheid in alle vormen: tussen inwoners, met gasten van buiten de stad en binnen de vereniging.

De kernwaarden vrijheid, verbondenheid, verdraagzaamheid en verscheidenheid vormen de rode draad in alle programmaonderdelen. Deze waarden blijven actueel en vragen ook nu nog inzet en bewustwording.

Een speciaal geschreven Ontzetgedicht maakt jaarlijks deel uit van de ceremonie. Dit wordt voorgedragen door de Alkmaarse stadsdichter. Muzikale bijdragen worden verzorgd door het Stedelijk Harmonieorkest Soli Deo Gloria, organist Wibren Jonkers en stadsbeiaardier Christiaan Winter.

Eerdere ontzetredes en gedichten zijn terug te vinden in het online archief.